1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Το 1ο γυμνάσιο στην Κρήτη, του οποίου συνέχεια αποτελεί το 1ο γενικό Λύκειο, ιδρύθηκε στο Ηράκλειο. Η ίδρυση του ήταν αποτέλεσμα των επίμονων προσπαθειών των Κρητικών που, στερημένοι τότε επαρκούς μόρφωσης, αγωνίζονταν γι αυτήν . Ο αγώνας τους κορυφώθηκε το 1865, όταν ξεσηκώθηκαν τη διάθεση μοναστηριακών προσόδων για την ίδρυση σχολείων.
Τελικά το 1881 η Γενική συνέλευση των Κρητών αποφάσισε την ίδρυση ενός πλήρους Γυμνασίου στο Ηράκλειο, με 6 καθηγητές: κλασικών γλωσσών, ιστορίας, φιλοσοφίας, ιερών, μαθηματικών και γαλλικής γλώσσας. Στις 8-9-1881 ιδρύθηκε η Τρίτη τάξη και το 1884 η τέταρτη. Έτσι ολοκληρώθηκε η λειτουργία του πρώτου γυμνασίου στο Ηράκλειο.
Ήδη από την ίδρυση του το Α΄ Γυμνάσιο αντιμετώπιζε κτιριακό πρόβλημα, καθώς δεν διέθετε ιδιόκτητο κτήριο.
Στις 5 Νοεμβρίου του 1883 η Εφορεία ηρακλείου έλαβε από «μοναστηριακή περιουσία» το ποσό των 145.800 γροσίων, με το οποίο αγόρασε οικόπεδο για την ανέγερση του κτιρίου του γυμνασίου στη συνοικία Τσικούρ Τσεσμέ. Τελικά το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε και ο αγρός ενοικιάστηκε. Έτσι το σχολείο λειτούργησε σε διάφορα σπίτια της πόλης. Το 1900, και για αρκετά χρόνια στη συνέχεια, στεγαζόταν στο κτίριο όπου σήμερα στεγάζεται η νομαρχία Ηρακλείου. Το 1923, μετά από πρόταση του μητροπολίτη Τίτου Ζωγραφίδη, το σχολείο στεγάστηκε στην παλαιότερα καθολική εκκλησία του Σωτήρος και μετέπειτα τουρκική, με δαπάνη του εκκλησιαστικού ταμείου..
Το σχολικό έτος 1948-49 απέκτησε μόνιμη στέγη καθώς του παραχωρήθηκε το κτίριο που είχε κατασκευαστεί με δωρεά του Αντ. Καπετανάκη και της συζύγου του Βικτωρίας Καλοκαιρινού- Καπετανάκη πάνω στον προμαχώνα του Αγίου Δημητρίου του ενετικού τείχους, ανατολικά της πύλης του Λαζαρέτου και των Τριών Καμαρών, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα. Γι’ αυτό απέκτησε την προσωνυμία « Καπετανάκειο ».
Το 1ο γυμνάσιο στην Κρήτη, του οποίου συνέχεια αποτελεί το 1ο γενικό Λύκειο, ιδρύθηκε στο Ηράκλειο. Η ίδρυση του ήταν αποτέλεσμα των επίμονων προσπαθειών των Κρητικών που, στερημένοι τότε επαρκούς μόρφωσης, αγωνίζονταν γι αυτήν . Ο αγώνας τους κορυφώθηκε το 1865, όταν ξεσηκώθηκαν τη διάθεση μοναστηριακών προσόδων για την ίδρυση σχολείων.
Τελικά το 1881 η Γενική συνέλευση των Κρητών αποφάσισε την ίδρυση ενός πλήρους Γυμνασίου στο Ηράκλειο, με 6 καθηγητές: κλασικών γλωσσών, ιστορίας, φιλοσοφίας, ιερών, μαθηματικών και γαλλικής γλώσσας. Στις 8-9-1881 ιδρύθηκε η Τρίτη τάξη και το 1884 η τέταρτη. Έτσι ολοκληρώθηκε η λειτουργία του πρώτου γυμνασίου στο Ηράκλειο.
Ήδη από την ίδρυση του το Α΄ Γυμνάσιο αντιμετώπιζε κτιριακό πρόβλημα, καθώς δεν διέθετε ιδιόκτητο κτήριο.
Στις 5 Νοεμβρίου του 1883 η Εφορεία ηρακλείου έλαβε από «μοναστηριακή περιουσία» το ποσό των 145.800 γροσίων, με το οποίο αγόρασε οικόπεδο για την ανέγερση του κτιρίου του γυμνασίου στη συνοικία Τσικούρ Τσεσμέ. Τελικά το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε και ο αγρός ενοικιάστηκε. Έτσι το σχολείο λειτούργησε σε διάφορα σπίτια της πόλης. Το 1900, και για αρκετά χρόνια στη συνέχεια, στεγαζόταν στο κτίριο όπου σήμερα στεγάζεται η νομαρχία Ηρακλείου. Το 1923, μετά από πρόταση του μητροπολίτη Τίτου Ζωγραφίδη, το σχολείο στεγάστηκε στην παλαιότερα καθολική εκκλησία του Σωτήρος και μετέπειτα τουρκική, με δαπάνη του εκκλησιαστικού ταμείου..
Το σχολικό έτος 1948-49 απέκτησε μόνιμη στέγη καθώς του παραχωρήθηκε το κτίριο που είχε κατασκευαστεί με δωρεά του Αντ. Καπετανάκη και της συζύγου του Βικτωρίας Καλοκαιρινού- Καπετανάκη πάνω στον προμαχώνα του Αγίου Δημητρίου του ενετικού τείχους, ανατολικά της πύλης του Λαζαρέτου και των Τριών Καμαρών, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα. Γι’ αυτό απέκτησε την προσωνυμία « Καπετανάκειο ».
